Symposia/Congressen

Symposium 'In de zomervakantie heb ik geen ADHD'

Datum: woensdag 5 februari 2014
Tijd: 12.30 - 16.30 uur
Locatie: Hotel Van der Valk (Valkenzaal), Vught
Voor wie: Begeleiders en docenten uit het PO en VO

Impressie Symposium 'In de zomervakantie heb ik geen ADHD'

Op 5 februari 2014 vond in Vught het middagcongres “In de zomer heb ik geen ADHD” plaats. Zo’n 150 deelnemers kwamen deze middag luisteren naar de boeiende lezingen over én voorbij de diagnose ADHD. Dit symposium werd geopend door dagvoorzitter Johan van Genechten. Uit zijn persoonlijke ervaring schetst hij een typisch beeld van een jongen die “iets heeft” en vertelt hij over hoe deze jongen door gebruik van medicatie veranderde in een “zielloos” kind. Willen we dan niet liever die drukke jongen, die zichzelf écht kan laten zien en die we herkennen in zijn unieke eigen-aardigheden? Kunnen we kinderen met medicatie nog blijven ontmoeten in hun kwaliteiten? Blijven de talenten nog overeind als we een deel onderdrukken? Belangrijke vragen aan het begin van deze veelbelovende middag over ADHD. Ter illustratie toont de dagvoorzitter een filmpje over een “druktemakertje”, een stuiterend meisje, een kind “on fire”, wat vervolgens een verbazingwekkend pianotalentje blijkt te zijn!

Dr. Paul Verhaeghe (1955) De eerste spreker is Paul Verhaegen, psychoanalyticus en hoogleraar aan de Universiteit van Gent. Hij is schrijver van de bestsellers “Het einde van de psychotherapie” en “Identiteit”. De titel van zijn lezing “ADHD, boerenbedrog of niet” is een titel vanuit de marge ontstaan. Daar waar hij én bejubeld én uitgescholden wordt, omdat hij durft te twijfelen aan de waarheid van de diagnose ADHD. Verhaegen zal niet ontkennen dat veel kinderen problemen hebben en er een groeiende groep jongeren bestaat met een complexe problematiek. Alleen helpen we hen door de diagnose te stellen?

Als we als ouder geconfronteerd worden met ADHD bij ons kind, voelen wij ons schuldig. Dit gevoel wordt nog eens versterkt door de klassieke fout van de “mother blaming”. Op zoek naar hulp komt de redding vanuit deskundigen. We ontvangen de boodschap dat de oorzaak buiten onszelf ligt, met de benamingen, diagnosen, lijkt het probleem opgelost te zijn. Uit onderzoeksresultaten na medicatie en therapie blijkt dat de groep die na 3 jaar medicatie is blijven gebruiken slechtere resultaten, achteruitgang en meer gedragsproblemen laat zien. Zeer recentelijk lieten artsen weten, dat het aantal medicijnvoorschriften dubbel zo hoog is, terwijl de werkzaamheid betwijfeld wordt. Tevens spraken zij uit dat het ervaren van ADHD als stoornis sterk te maken heeft met de omgeving, waarin het kind opgroeit.

Op grond van wetenschappelijk onderzoek weten we dat betrouwbaarheid van de diagnose ADHD erg laag is. De criteria in de DSM worden steeds soepeler, waardoor bij steeds meer mensen een diagnose wordt gesteld. Worden criteria bekeken vanuit de ICD, blijkt de helft minder diagnoses te worden gesteld. De beslissing of een kind met ADHD wordt gediagnosticeerd en medicatie krijgt, is volgens de spreker sterk afhankelijk van het handboek wat de arts gebruikt. De manieren, waarop zij definiëren blijkt de richting van het onderzoek en de oplossingen te bepalen.

In de zomervakantie heb ik geen adhd impressie

Paul Verhaegen laat ons weten dat we massaal modellen volgen en ons geloof eraan hechten. Onze bestaande overtuigingen, waar vanuit we denken over stoornissen heeft sterke invloed op onze gedachten. Hij noemt een nieuw ziektebeeld VZHK, last hebben van Veel Zweten en Hoge Koorts en wijst tot hilariteit van de aanwezigen op de omgekeerde redenering: iemand heeft last van zweten, omdat hij VZHK heeft!
Aan het einde van zijn boeiende verhaal spreekt Paul Verhaegen over disciplinering binnen het onderwijs. Want zijn het niet vaak de pillen die zorgen dat leerlingen stil zitten en wat zegt dat over onze normering? Welke discussie over discipline is nodig in ons onderwijs?

Dr. Laura Batstra (1973) De volgende lezing “Wees voorzichtig met de diagnose” wordt verzorgd door Laura Batstra. Zij is docent op de afdeling orthopedagogiek aan de Rijksuniversiteit van Groningen en publiceerde vorig jaar het boek “Hoe voorkom je ADHD, door de diagnose niet te stellen?”. Op dit boek ontving zij zeer uiteenlopende reacties, van lovend tot enorme boosheid.

Batstra beschrijft de invloed van de farmaceutische industrie op de kennis die over ADHD verspreid wordt. Zo had een invloedrijke Amerikaanse wetenschapper studieresultaten aan de farmacie beloofd nog voordat het onderzoek was afgenomen. Hoe is het mogelijk dat een klein aantal invloedrijke wetenschappers bepaalt hoe wij moeten denken over ADHD?

De spreekster benoemt de verwarring tussen naming en explaning. Vaak lijkt het alsof de stoornis de symptomen veroorzaakt, druk zijn dóór je ADHD? De DSM wordt elke versie dikker. Het handboek is eigenlijk een mooie afspiegeling van de maatschappij, van het gedrag wat we lastig vinden, vanuit menselijke beslissingen of gedrag wel of niet matcht met de maatschappij. De criteria vanuit de DSM zijn enorm rekbaar. Als je ze breed toepast, past wellicht de halve schoolklas erin! Wordt de maatschappij juist niet beperkter in het ruimte bieden aan kinderen die anders zijn en meer zorg nodig hebben?

Laura Batstra benoemt het belang van blijven zoeken en vooral bescheiden blijven over onze wetenschap van ADHD. Zij benadrukt het effect voor een kind dat opgroeit met het onterechte idee een hersendefect te hebben. We mogen kinderen geen eigenaar maken van het probleem. Laten we meer sleutelen aan de maatschappij, dan aan kinderen. Dat vraagt om hulp en ondersteuning van ouders en leerkrachten. Daarbij benoemt Batstra dat onderwijsmensen veel meer tijd, ruimte en salaris zouden mogen ontvangen om hun betekenisvolle taak in de omgang met ADHD-gedrag bij leerlingen te vervullen. Om daarmee ook recht te doen aan de geloofwaardigheid van de diagnose ADHD!

Met enthousiasme betreedt vervolgens Ivo Mijland het podium voor zijn lezing “ADHD: van probleem naar bedoeling”.  Ivo Mijland is o.a. contextueel therapeut, schrijver van vele onderwijsboeken, opleider en een veelgevraagd spreker in onderwijsland. In de omgang met ADHD-gedrag zijn wij geneigd om te kijken wie er het meest gelijk heeft? Daarbij lijken we voorbij te gaan aan de ontmoeting van het kind als subject. Wie is dat kind nog meer? De jongen uit de film “Brammetje Baas” is hierbij een prachtig voorbeeld. Een film, waarin een poging wordt gedaan om Brammetje als subject te zien, zonder de term ADHD uit te spreken. Wat als Brammetje bij de psychiater zou komen? Met humor schetst Ivo Mijland dokter H.J. Cruijff (onze Johan). Deze zal met “Elk nadeel heb z’n voordeel” op kinderen als Brammetje reageren en hen de kans geven hun talenten, hun “loopvermogen”, te ontwikkelen.

In de zomervakantie heb ik geen adhd impressie

Wat doen wij in de ontmoeting met het kind, dat hij het gevoel heeft “Ik doe ertoe”? Elk mens heeft de essentiële verlangens van erbij horen, okay zijn en van nut zijn. Als deze kernwaarden niet worden gerealiseerd, lijken de effecten ten onrechte aan diagnoses te worden gekoppeld. Een experiment met de diagnose VGVH, Verkeerd Gevoel Voor Humor, roept een gevoel op wat leerlingen met ADHD dagelijks ondervinden.

In de zomervakantie heb ik geen adhd impressie

Vol enthousiasme en humor adviseert Ivo Mijland de aanwezigen om grenzeloos nieuwsgierig te zijn, vanuit het idee dat je wel een beeld kunt vormen, maar nooit het totale beeld zal kennen. Ga op zoek naar talenten: de leraren waar het goed gaat, zijn vaak de docenten die verder kijken dan het gedrag, de leerkrachten die talenten willen ontmoeten. Geef de leerling het gevoel dat hij van nut is: laat het kind weten dat hij nodig is en jou iets te bieden heeft. Realiseer je dat de leerling dingen kan die wij nooit kunnen realiseren wordt door Ivo Mijland geïllustreerd met een prachtige sketch van Jochem Meijer, waarin hij 8 verschillende persoonlijkheden imiteert. Vervolgens spreekt hij met humor over de kracht van humor inzetten in de begeleiding. En humor is tevens van betekenis in het bewaken van je grenzen in verbinding met de groep. Een verbondenheid, waarbij je eerst het hart raakt en dan pas het hoofd!

In de zomervakantie heb ik geen adhd impressie

“Een enthousiasmerend verhaal, zo vanuit het hart verteld”, benoemt dagvoorzitter Johan van Genechten de lezing van Ivo Mijland. Een boeiend symposium wordt afgesloten, een middag vol kansen, oplossingen en uitdagingen in het omgaan en denken over deze unieke kinderen, mét of zonder de diagnose ADHD!

Download hier de presentatie van Paul Verhaeghe
Download hier de presentatie van Laura Batstra
Download hier de presentatie van Ivo Mijland


Beoordeling van dit symposium door de deelnemers »